Krokodillen, koken, inheemse stammen en sterke verhalen in San Cristobal de las Casas, Chiapas.

We waren gebleven bij de nachtbus naar San Cristobal de las Casas, in de provincie Chiapas. In Mexico heb je meerdere busmaatschappijen, de duurste, maar ook de meest comfortabele en veilige is ADO. Ik heb bijv. verhalen gehoord van minivans dat de bagage niet goed op het dak was vastgebonden en eraf was gevallen en de mensen dan gewoon pech hadden. De ADO bussen hebben ook wat comfortabelere stoelen. Daarnaast hebben ze tv schermpjes waarop ze films afspelen. De filmkeuze lijkt soms wat....bedenkelijk. Sowieso is alles in het Spaans na gesynchroniseerd. Daarnaast vertoonden ze in deze nachtbus een film met kotsende zombies, misschien niet erg bevorderlijk voor mensen met wagenziekte, maar het ging goed haha. Ander probleem in Mexico is dat ze gigantisch veel verkeersdrempels hebben. En die zijn dusdanig hoog dat je er stapvoets overheen moet rijden. Soms zijn het er wel 5 achter elkaar, het is echt ongekend. Dus dat vertraagt je reistijd enorm en bovendien is dat hobbelen niet altijd even fijn...Voor mij toen nog onduidelijke redenen stapte deze bus middenin de nacht voor ik denk wel 5 uur lang. Om me heen zag ik ook allerlei andere voertuigen stilstaan, dus blijkbaar was er iets aan de hand...maar wat? Ik had wel het voordeel dat de stoel naast me leeg was, dus ik kon lekker liggen. De bus had om 08:00 ´s ochtends in San Cristobal moeten aan komen, maar uiteindelijk was ik er pas om 15:00...inmiddels aardig uitgehongerd en uitgedroogd en zonder batterijen op mijn apparaten. Later hoorde ik van een andere reiziger dat zijn bus ook had moeten stoppen wegens gevechten tussen kartels, kennelijk lagen er doodgeschoten mensen op de weg die moesten worden opgeruimd....dus misschien was dat hier ook aan de hand, heb er zelf gelukkig niks van mee gekregen. Ik baalde wel een beetje dat ik nu een dag kwijt was aan in de bus zitten, maar ja niks aan te doen. Die dag ben ik even naar een supermarkt gegaan, een klein Mexicaans mannetje liep helemaal met me mee, babbelend in het Spaans, waarvan ik zo´n 3/4 van kon verstaan. Op de terugweg zag ik een mooi pleintje met een kerk en een markt, waar allemaal vlaggetjes boven hingen. Ik liep erheen en een trapje omhoog voor het uitzicht en ineens schrok ik me rot want er werd vlak achter me allemaal vuurwerk afgestoken en dan knal vuurwerk. Later liep ik de kerk in en net toen ik eruit wilde wandelen kwam er een hele stoet mensen naar binnen die dampende potjes droegen enzo, kennelijk was er een bepaalde viering gaande. In het hostel noemde mensen het ´carnaval´, maar ik moest er nog achter komen wat het nou precies was. In elk geval vonden ze het vuurwerk erg leuk en was dat de gehele verdere nacht te horen en de volgende ochtend ging het gewoon weer verder.

Vanuit het hostel ging ik mee op een tour naar de canyon, want die moest ik gezien hebben volgens andere backpackers die ik was tegengekomen. In een busje slingerden we eerst de bergen op naar een paar uitzichtpunten. Gelukkig zat ik samen met Mathilde, een Frans meisje helemaal voorin. Daarna daalden we af naar de canyon waar we in een bootje werden geladen. Zwemvesten waren verplicht, dus dat zag er lekker belachelijk uit. De canyon is inderdaad mooi, een brede rivier omlijst door hoge kliffen. Erboven cirkelen roofvogels en in de bomen zie je grote vogels die een beetje op pelikanen lijken. We voeren langs wat watervallen en uiteindelijk langs een plek waar een aantal krokodillen in de zon lagen te chillen. Wel bijzonder om die eens buiten een dierentuin te zien! Niet heel veel verderop zagen we een paar Mexicanen in de rivier zwemmen, leek me vrij gewaagd. We eindigden in een stadje Chiapa, dat was eigenlijk niet zo heel boeiend, een beetje een tourist trap met souvenirs en restaurantes turistica. We weer een nieuw lokaal drankje geprobeerd, Horchata. Dat wordt gemaakt met rijstmelk en zoete aardappel, klinkt gek maar smaakt lekker! De rest van de dag trok ik met Mathilde op die wel een beetje eng verhaal had. Zij had samen met iemand een fiets gehuurd om naar Chamula te gaan, een plek waar je een soort inheems reinigings ritueel kan doen. De weg bleek alleen nogal steil. Dus op een gegeven moment gingen ze even rusten. Toen kwam er een man op ze af die vroeg wat ze daar deden en duidelijk maakte dat ze daar niet gewenst waren, ook haalde hij een mes tevoorschijn...toen zijn ze maar heel hard de berg op gaan trappen..Een goede indicatie dat het waarschijnlijk verstandig is om bepaalde tripjes toch georganiseerd te doen. Ik moet zeggen dat ik me zelf echt nergens onveilig heb gevoield, maar Chiapas is een armere provincie, dus daar bestaan wat meer uitwassen. Zelf vond ik San Cristobal de las Casas een geweldige stad, misschien wel mijn favoriet van Mexico. Het ligt hoog in de bergen, waardoor het klimaat aangenaam is, hoewel ´s avonds wel echt koud. De stad heeft mooie gekleurde straatjes en er is heel veel cultuur. Er wonen veel verschillende inheemse stammen die hun eigen kledij dragen. Bij de meest aanwezige stam dragen de vrouwen zwarte rokken van een soort nepbont en hoe groter deze zijn, hoe hoger hun status. Dat leek me toch niet ideaal aangezien het overdag toch behoorlijk warm kan worden...maar ze leken er niet onder de lijden. Als je goed oplet merk je ook dat deze mensen onderling vaak geen Spaans spreken maar hun eigen inheemse taal. Die avond maar eens vegetarisch gegeten en nog een drankje in het hostel, een erg sociaal hostel dat veel activiteiten organiseert, dus dat was erg gezellig!

De dag erna ging ik eindelijk een kookcursus doen! Dit wilde ik eigenlijk in Oaxaca al doen, wat bekend staat als de culinaire hoofdstad, maar dat kwam er niet van, dus ik was blij dat hier de mogelijkheid toe was. Ik had het geboekt met een tocht over de lokale markt erbij, Mathilde en nog een ander meisje kwamen later aansluiten voor het kook gedeelte. De lokale markt was echt hartstikke leuk! Ze verkopen hier alles wat je nodig hebt, van eten tot sigaren en servies. Het dametje van de kookcursus liet me allerlei soort eten zien en soms ook wat proeven. De markt is een georganiseerde chaos, er lopen ontzettend veel mensen rond, soms met kind op de schouder en nog ontblote borst, dus het is een drukte van belang. Wel is het in een soort afdelingen verdeeld. Dus op een gegeven moment kwamen we bij kraampjes waar allemaal rijen met dode kippen lagen, iets verderop heb je dan weer de rund afdeling (waar ook de hoef van een koe te koop lag), enzovoort. Het dametje liet me de lokale producten zien en we kochten de ingredienten voor de gerechten die we gingen maken. Daarnaast was er een soort feestje in de markt, op de vleesafdeling was er ineens een soort bandje en het was helemaal versierd. Waarschijnlijk hield het verband met de vuurwerk festiviteiten. De vrouw vertelde ons later dat het de dag was van Mercer, de beschermheilige van de kooplui, vandaar ook feest op de markt. Dat feest zou nog 2 dagen langer doorgaan. Maar terug naar het koken! De organisatie heette ´el tzitz´, een tzitz is een kleine soort avocado. In de tuin hadden ze een boom staan waar die in groeiden. De kookcursus was in een prachtig huis met een geweldige grote keuken. We kregen wat snackjes, waaronder de tzitz en een kaas met chili erdoor. Daarnaast kregen we een lokaal drankje te drinken, tazcalate. Dat is een oranje poeder, gemaakt van mais, chocola, kaneel en een lokaal kruid, dit kan je vervolgens mengen met water of melk en een beetje suiker. Het was erg lekker! En voelde ook wel gezond. Daarna gingen we koken, we hebben 2 mole´s gemaakt. Dit zijn sauzen met een rijke smaak, volgens traditioneel recept, je hebt meerdere soorten die met verschillende soorten vlees een groente worden geserveerd. Wij hebben een rode en een groene mole gemaakt. De ingredienten zijn best bijzonder, naast chili´s en kruiden zitten er bijvoorbeeld ook koekjes en chocola in. De moles die wij maakten waren naar traditioneel familierecept, bijzonder dat ze dat met ons delen. Ik heb de recepten gekregen, ik hoop dat het gaat lukken alle ingredienten in Nederland te vinden....goed zoeken! Daarna hebben we er natuurlijk even lekker van gegeten en kregen we nog wat lokale vruchten toe, zoals cactus fruit.

In de middag hadden we nog tijd over, dus besloten we de free walking tour van 17:00 te doen. Meestal doe ik ze ´s ochtends en als ik net ergens aankom, om de stad en mensen te leren kennen. Maar deze beviel eigenlijk ook heel goed, leuk met de zonsondergang en tips om aansluitend ergens te eten. We hadden een ontzettend grappige gids, Carlos, die veel deelde over zijn eigen ervaringen en de Mayaanse cultuur. Daarbij werden verhalen over drugs en seks niet geschuwd. Zo vertelde hij dat zijn opa hem op zijn dertiende had meegenomen en paddo´s had gegeven als een soort initiatie. Ze noemen drugs dan ook een medicijn, evenals sommige dranken en gebruiken het op een spirituele manier. Ook was er op een aantal plekken in de stad redelijk hysterische streetart, hij vertelde dat de artiest deze ook onder invloed van paddo´s maakt. Tijdens de toer kregen we van alles te proeven, zoals 3 soorten bananen op de markt, avocado op toast in een koffiezaakje en we sloten af bij een tentje waar we pox (spreek uit: pozj) mochten proeven, een alcoholische drank op basis van mais gemaakt. Hij had 3 soorten, gewone, gerijpte en dan nog eentje met chocola. Vooral die laatste was erg lekker! Daarna ging Carlos nog gezellig met ons mee naar een jazzcafeetje met een goede live band, waar we ook nog eens gratis bier mochten proeven. Al met al een zeer geslaagde dag! 

De volgende dag sloot ik met Mathilde aan bij een tour die ons naar 5 verschillende lagoons met verschillende kleurtinten zou voeren. Nadeel was dat de tour de hele dag duurde en we eerst ook nog langs watervallen gingen. Die watervallen hadden voor ons niet gehoeven. Tweede stap was wel bij een prachtig blauwe lagune. Je kon daar ook met een bootje doorheen, maar dat kostte extra, bijna net zoveel als de hele tour kostte, dus dat wilden we niet. Echter een deel van de groep wilde dit wel, waardoor we uiteindelijk ruim een uur op de rest moesten wachten. Mathilde & ik hebben sindsdien tours afgezworen. Het in een bus moeten, verplicht een bepaalde tijd ergens moeten zijn. Ik mis teveel mijn vrijheid daarin. De laatste bestemming was nog wel grappig, want de grens van Guatemala loop midden door een van de lagoons. We konden ook even een stapje over de Guatemalteekse grens zetten. We waren echt pas 21:30 ofzo terug, het was weer een terugweg met megaveel drempels, al met al was het het niet echt waard. In het hostel was het gelijk weer feest, je kon een shotje verdienen door een karaoke lied te zingen. Later gingen we met een hele groep naar de rave, die heb je twee keer per week op de dinsdag en de zaterdag. Nu was het zaterdag dus een mooie kans. Het is een elektronisch dansfeest buiten de stad, heeft weinig met Mexico te maken, maar leuk was het wel! Zeker na zo´n twee jaar zonder feestjes, heb dat toch wel gemist. De dag erop deden we een herstel lunch bij la Frontera, een heel leuk cafeetje met een mooie tuin en rustige live muziek. Verder niet veel noemenswaardigs gedaan tot ik op de nachtbus naar Campeche stapte....tot de volgende!